! فرشي كه از گور در آمد و جهاني شد

قالي پازيريك فرشي است كه مهيج ترين راز ها را در خود جاي داده است . فرشي از دوران هخامنشيان در روسيه! مجموعه ما علاوه بر خدمات نوين قاليشويي در مشهد توانسته در اين مقاله شما را با اين فرش جهاني آشنا كند با ما همراه باشيد. 

تاريخ  كشف قالي پازيريك :

در سال 1328 خورشيدي باستان شناسي بنام سرگئي رودنكو (Rodenko) قديمي ترين فرش را كه با استفاده از پشم و كرك و با تكنيك گره بافته شده بود، كشف كرد. اين فرش در گور پازيريك در جنوب سيبري و در 79 كيلومتري مرز كشور مغولستان كه 5000 فوتي كوه هاي آلتايي قرار دارد يافت شد. فرش پازيريك از درون گور يخ زده اي كه بر روي تابوت پادشاه موميايي پهن شده بود (پادشاهان هخامنشي) قرار داشت. پس از تحقيقات علمي  بر روي قالي  با استفاده از كربن و راديواكتيو مشخص شد كه قدمت آن به 5000 سال پيش بر ميگردد و مربوط به تمدن هخامنشيان ايراني ميباشد.با توجه به حكومت قدرتمند هخامنشيان وقلمرو وسيع ايران در آن زمان نتيجه گرفته ميشود كه تمام مناطق شمالي كشور ايران تحت فرمانروايي هخامنشيان بوده است . دماي بسيار پايين در آن منطقه باعث غير فعال شدن باكتريها و ماندگاري فرش شده است.

نقش هاي قالي پازيريك ؟

 اين قالي با ابعاد دو در دو متر ، مربع شكل است و داراي بخش مركزي با ستاره هاي 8 پر كه ماهرانه بافته شده اند.  پازيريك داراي پنج حاشيه با فواصل تقريبا متفاوت ميباشد حاشيه اول فرش شيري با سر عقاب (جانوري افسانه اي) ميباشد و در حاشيه دوم گوزن هاي ناحيه شمال پشت سر هم از راست به چپ در حركت و در حال چرا ميباشند در حاشيه سوم و پنجم ستاره هاي 8 پر تكرار شده اند .جذاب ترين حاشيه داراي سربازاني است كه سوار بر اسب و سورباناني در كنار اسبان ايستاده اند  و جهت اين اسب ها مخالف حركت گوزن هاي حاشيه دوم فرش ميباشد.  همين نقش فرش در تنديس هاي آشوري هم ديده ميشود.  همين نقش هاي متنوع و زيبا توانست به جهانيان ثابت كند كه اين فرش پر رمز و راز به ايران و هنر ايراني بر ميگردد. و طبق نظر كارشناسان قالي بافي از 500 سال قبل از ميلاد مسيح در ايران رواج داشته است!!

رنگ و تعداد گره هاي قالي پازيريك ؟

زمينه قالي به رنگ قرمز تند ميباشد ، رنگ قرمز در كنار رنگ هاي آبي كمرنگ و ملايم و سبز و زرد زيبايي اين فرش را چندين برابر كرده است . اين فرش داراي 1250000 گره است يعني در هر 2/54 سانتي متر مربع 270 گره وجود دارد و اعتقاد سرگي رودنكو اين بوده است كه اين فرش را تنها يك قالي باف ماهر توانسته است ببافد و براي اتمام اين فرش يك سال و نيم زمان صرف شده است.

چرا پازيريك را به فرشي ايراني نسبت دادند ؟

براي اينكه به اين سوال پاسخ دهيم بهتر است نقش هاي بسته شده بر روي فرش را تحليل كنيم . در قسمت مركزي فرش ستاره هاي هشت پر گره زده شده اند كه اين ستاره ها بر روي ظروف كشف شده از شهر لرستان هم نقاشي شده اند. گوزن هاي قالي داراي خال و شاخ هاي پهن ميباشند كه اين گوزن ها بيانگر گوزن زرد خال دار  ايراني است . صف هاي منظم سربازان و چهارپايان (بيان كننده جشن هاي آشوري و هخامنشي است )، سوربانان در سمت چپ اسب قرار دادرند و دست راستشان را پشت گردن اسب گذاشته اند (همانند كنده كاري هاي روي سنگ هاي تخت جمشيد) اسب هاي جنگي كه به جاي زين ، قالي بر پشتشان پهن كرده اند ، نوع گره زدن دم اسب ها ،يال هاي قطع شده ، سينه بند هاي پهن اسبان وگردن هاي خميده اسب ها همگي شباهت بيش از حدي به نقش و نگار ها و زيور آلات دوران هخامنشيان  دارند بر همين اساس باستان شناسان فرش زيباي پازيريك را به ايران نسبت دادند. طرح و نقش فرش پازيريك با رعايت كردن كليه اندازه ها  بسيار متقارن و حساب شده ميباشد به طوري كه تعداد هر نقشمايه در هر رديف كاملا مشخص شده ميباشد در حاشيه اول جانور افسانه اي تكرار شده است و در حاشيه دوم 14 سوار كار و 14 ستوربان و 28 اسب وجود دارد در حاشيه سوم گلي با چهار برگ در كل حاشيه تكرار شده است و در حاشيه چهارم 24 گوزن قرار دارند در پنجمين حاشيه جانور افسانه اي تكرار ميشود و در نهايت در مركز قالي 24 مربع كه هر مربع شامل ستاره 8 پر ميباشد ، به چشم ميخورد.

فرش پازيريك در كجا نگهداري ميشود ؟

محل نگهداري اين فرش قديمي در كشور روسيه در موزه آرميتاژ ميباشد.در سال 1355 دو نمونه از اين فرش در ايران بافته شد كه يك نمونه آن در موزه ايران به نمايش گذاشته شده است.

ما ادعا نميكنيم كه بهترين قاليشويي در مشهد هستيم ، اما ميتوانيم ادعا كنيم كه ارائه دهنده خدمات متمايز قاليشويي در مشهد هستيم .