گليم چيست؟

گليم در چه كشور هايي يافت ميشود ؟

گليم در تمام مناطقي كه پرورش بز و گوسفند رواج داشته باشد و اهالي آن منطقه از هنر گليم بافي برخوردار باشند ، يافت ميشود مثلا در آسياي مركزي ، شمال آفريقا ، شرق اروپا و قفقاز . هم چنين مردمان عرب ، ترك و ... گليم را بافته و به عنوان فرش و يا حتي نمكدان ،جل اسب، نوارچادر (استفاده اين سه مورد در ميان عشاير مرسوم است) استفاده مي كنند. 

آيا گليم همان جاجيم يا زيلو است ؟

در پاسخ بايد بگوييم خير

اگر چه در ادبيات فارسي گليم و جاجيم به يك معني به كار رفته  است و اينكه از نظر ظاهري تفاوتي مشاهده نميشود اما بايد به اين نكته توجه كرد كه در  بافت گليم پود بر تارهاي به دار تنيده شده بافته ميشود و در بافت آن از ماسوره و يا دستگاه هاي كمكي ديگر استفاده نميشود تفاوت بارز جاجيم و گليم در همين دستگاه كمكي ميباشد!

گليم را در هر منطقه از ايران بر اساس مواد اوليه اي كه براي بافت آن استفاده ميشود ، شناسايي و  طبقه بندي ميكنند.

انواع گليم در ايران

گليم ايل شاهسون

استفاده از رنگ هاي ملايم ،طرح هاي هندسي شكسته

مهم ترين بافت در ميان ايل شاهسون گليم هاي سوماك است

شباهت در طرح و رنگ در ميان دو گليم بسيار كم ديده ميشود  

مرغوبترين رواسبي هاي ايران جل اسب هاي سون كه به صورت 6 تكه بافته شده و داراي تنوع رنگي زيبايي ميباشد.

گليم لري

بافت گليم هاي مرغوب با رنگ هاي سياه ، سبز، آبي ،سفيد

طرح و نقش هاي خاص منطقه

بهترين بافت گليم لري بافت خورجين بزرگ با حاشيه هاي قالي بافي براي نگهداري اسباب هاي منزل است.

گليم هرسين

در بافت گليم هرسين از رنگ هاي  سفيد، سورمه اي، سبز و قرمز استفاده ميشود.

طرح و نقش بستگي به ذوق و محيط اطراف بافنده دارد.

طرح ها ريز و پركار ميباشند.

براي جلوگيري از بيد خوردگي حاشيه گليم ، از پشم بز بافته ميشود.

گليم بلوچ

مرغوبترين و پر طرفدار ترين نوع گليم در ايران گليم بلوچ ميباشد . در بافت گليم بلوچ از پرز استفاده ميشود و به همين علت از ساير گليم ها سنگين تر و به فرش شباهت بيشتري دارد.

در بافت گليم بلوچ از رنگ‌هاي تيره  هم چون قهوه اي، قرمز تيره، شتري و آبي سير و رنگ‌هاي روشن مانند سبز، زرد و  قرمز  استفاده ميشود.

طرح گليم به صورت راه راه است و در هر راه طرحي متفاوت ديده ميشود  

گليم خمسه

گليم هاي خمسه از يكپارچگي 5 ايل در شيراز تشكيل شده است .

طرح گليم خمسه زمينه اي تيره با ستارگاني مورب و لوزي هاي متداخل بافته شده است .

گليم سنه

منظور از سنه ،سنندج ميباشد . گليم سنه بسيار با ظرافت بافته ميشود و طرح آن بوته اي و خطوط مورب  با رنگ هاي متعدد ميباشد

گليم قشقايي

در بافت گليم قشقايي از رنگ هاي قرمز و زرد و متضاد اين دو رنگ استفاده ميشود.

طرخ هاي بافته شده اصولا هشت ضلعي ، ستاره هشت پر ، طاووس  و آهو مي باشد.

گليم افشار

طرح بافته شده در گليم افشار  گل هاي ستاره  اي بر زمينه تيره كه به صورت مورب چيده شده اند  و يه صورت لوزي در هم ديده ميشوند .

گليم زرند

گليم هاي زرند باريك و بادوام اند .

طرح هاي آن به صورت گل و گياه و گاهي به شكل لوزي مشبك يا دو يا سه ترنج در هم هستند .

گليم تركمني

مهم ترين عامل در گليم تركمني رنگ قرمز با تناليته هاي مختلف است كه در كنار رنگ هاي نارنجي ، زرد ، سبز و آبي زيبايي چشم گيري به وجود آوره است.

گليم ها در طرح هاي مختلفي بافته ميشوند كه هريك نام مختص به خود را دارند.

طرح هاي معروف در گليم

طرح خطي

طرح شاملو

طرح شيركي پيچ

طرح سفره كردي

طرخ كف ساده

طرح كف راه راه

طرح خشتي

شستشوي انواع گليم

وقتي گليم شسته ميشود بيشترين آسيب را ميبيند چرا كه از پشم مرغوب بافته شده است  به همين علت به شدت با دوام است  اما بايد در نظر داشته باشيد كه پشم ميانه خوبي با آب ندارد. بسياري از خانوم هاي خانه دار تصورشان بر اين است كه گليم سبك وزن است و ميتوان به راحتي در ماشين لباسشويي گليم  را شست اما بايد بگوييم با اين كار نه تنها گليم شسته نميشود بلكه عمر آن به پايان ميرسد!

بهترين روش براي شستن گليم اعلاي منزل شما به روش مكانيزه با استفاده از دستگاه هاي شستشو ميباشد قاليشويي غرب مشهد با كمك كارشناسان و تجهيزات به روز  مدرن توانسته است انواع گليم ها حتي گليم هاي اعلاي صادراتي را بدون هيچ گونه آسيبي شسته و تحويل  مشتري نمايد.